Nieuwsbericht

Erfgoedorganisaties vragen monumentenstatus aan voor moskee in Enschede

‘Vanwege de ruimtewerking door de eerste toepassing van gelamineerde spanten in Nederland in een gebouw’. Met dit belangrijke argument hebben de Stichting Historische Sociëteit Enschede-Lonneker, de Erfgoedvereniging Heemschut en de Stichting het Cuypersgenootschap het college van B. en W. van de gemeente Enschede gevraagd de monumentenstatus te verlenen aan de voormalige gebouwen van de Hersteld Apostolische Gemeente in Enschede. De gebouwen zijn nu in gebruik als moskee.

In 1921 liet de Hersteld Apostolische Gemeente in eigen beheer een verenigingsgebouw met bijbehorend woonhuis in een sobere gemengde stijl bouwen aan de Atjehstraat in Enschede. Gemeentelid en timmerman-aannemer Gerrit A. van Arragon maakte de bouwtekening aan de hand van berekeningen van H. Storck. Als constructie werden eerst vier gelamineerde houten spanten opgetrokken waardoor voor het mogelijk werd op een eenvoudige manier grote overspanningen te realiseren. Om de constructie heen werd het metselwerk uitgevoerd.

Al eerder, in 1907 werden in Duitsland gelijmde spanten gemaakt door Karl Friedrich Otto Hetzer. Hij was op het idee gekomen om een balk in het hart door te zagen en delen omgekeerd weer aan elkaar te bevestigen. Het sterkste kernhout kwam in de zwaarst belaste zones. De delen waren aan elkaar gelijmd met caseïnelijm. Voordeel van deze constructie is dat de gemetselde buitenmuren niet meer belast worden, zodat geen ruimte nemende steunberen en dwarsbalken meer nodig zijn.

De zogenaamde Hetzerspanten zijn door diverse Europese bedrijven in licentie vervaardigd, in Nederland maakte Nemaho te Doetinchem vanaf 1920 de Hetzerspanten. De Hersteld Apostolische Gemeente was de eerste afnemer. Het volgende, veel grotere project zou de (oude) Rai in Amsterdam zijn.

Verder vinden de erfgoedorganisaties het sober uitgevoerde metselwerk, met name in de voorgevel bijzonder. De subtiele versiering in het veranderende metselverband met rode bakstenen details zijn in het verenigingsgebouw nog overal zichtbaar. De rond gebogen entree met sluitstenen, de pilasters in een neoclassicistische stijl, het trasraam, de lateien boven de ramen, de raamdorpels en de omlijsting van het bovenraam en de zijramen en de detaillering van de goten geven het gebouw ondanks de sobere uitstraling een verfijning, die boven het gemiddelde uitstijgt.

Ook is volgens Heemschut, het Cuypersgenootschap en de Historische Sociëteit Enschede-Lonneker in de gebouwen lange tijd een Hersteld Apostolische Gemeente gevestigd geweest en zijn de gebouwen nog altijd herkenbaar als verenigingsgebouw. De erfgoedorganisaties willen daarom dat beide gebouwen als gemeentelijk monument worden aangewezen.


U kunt Heemschut op diverse manieren helpen. Dit varieert van het lid worden tot zelf actie voeren voor erfgoed. Daarnaast kunt u Heemschut ook steunen door te schenken of na te laten. Dat kan rechtstreeks of via een gift of legaat aan onze steunstichting: www.heemschuthulpfonds.nl.

De beschermvrouwe van Heemschut is H.K.H. Prinses Beatrix

Erfgoedvereniging Heemschut

 Nieuwezijds Kolk 28
1012 PV Amsterdam
 020 622 52 92
 info@heemschut.nl

Volgt u ons al?

Copyright © 2024 Heemschut / AanZee.nl
Gegevens uit het donateurs- of ledenbestand worden niet zonder toestemming van donateurs of leden beschikbaar gesteld aan derden.