60 jaar geleden was het nog een griebus, en moest Heemschut er aan te pas komen voor een nodige restauratie. Nu kan iedereen het kleinste museum van Amsterdam in vol ornaat bewonderen en nog veel leren over Multatuli ook.
Uit het Archief van Heemschut: Heemschut en het Multatulihuis te Amsterdam
Heemschut heeft de jonge kunsthistoricus en mediëvist Floris Harskamp gevraagd te duiken in ons archief en dit te koppelen aan een recente gebeurtenis. Hij heeft gekozen om aandacht te besteden aan het Multatulihuis te Amsterdam. Het pand aan de Korsjespoortsteeg is zijn geboortehuis. 60 jaar geleden was het nog een griebus, en moest Heemschut er aan te pas komen voor een nodige restauratie. Nu kan iedereen het kleinste museum van Amsterdam in prima staat bewonderen en is de museumwoning een prachtige plek voor allen die geïnteresseerd zijn in 's lands grote schrijver.
In de bres voor Multatuli 1956-2016
Floris Harskamp
Dat Eduard Douwes Dekker (1820-1887, beter bekent onder zijn nom de plume Multatuli) een schrijver van wereldfaam is, behoeft vaak geen uitleg, maar dat de schrijver van de Max Havelaar een geboren en getogen (tot zijn achttiende jaar) Amsterdammer was, weten minder mensen. Zijn geboortehuis aan de Korsjespoortsteeg 20 in het centrum, is sinds 1975 tot museum geworden.
Het was echter de heer T. Koot in Heemschut die reeds in 1956 de urgentie van een grondige restauratie van het pand uitsprak, om zo de weg vrij te maken voor een mogelijk ‘Multatulihuis’. Het pand aan de Korsjespoortsteeg zelf dateert uit de zeventiende eeuw (eerste vermelding in 1639) en werd grondig verbouwd in de late achttiende eeuw. Het was vanaf die tijd dat het huis gesplitst en consequent verhuurd werd. In 1818 werd het bovenhuis verhuurd aan de scheepskapitein Engel Douwes Dekker en zijn echtgenote Sietske Eeltjes Klein, de ouders van Multatuli. De laatste huurder vertrok overigens pas in 1964. De verhuur van het huis gedurende deze anderhalve eeuw vergt van zelfsprekend zijn tol. Het huis was, om met de eerste conservator en ‘multatuliaan’ G. Roelofsma te spreken: ‘in deplorabele toestand’. Lekkages in de kelder en op zolder (hier werd sinds 1957 de collectie Multatuli bewaard), een schoorsteen die op instorten stond, kortom een proactieve handelswijze was gewenst.
De gemeente Amsterdam was echter een andere mening toegedaan, zij constateerden dat het huis in redelijke staat van onderhoud verkeerde en zich in nog bijna dezelfde toestand bevond als in 1820. Mede dankzij inmenging van verschillende organisaties werd in 1964 begonnen met een eerste voorzichtige restauratie. Het dak en de fundering werden opgeknapt worden en de wens was dat de voorpui in de oorspronkelijke toestand zou worden teruggebracht. Die voorpui dateerde uit de zeventiende eeuw en was dus niet aanwezig in de tijd van Douwes Dekker. Niettemin werd dit element wel teruggeplaatst om het zeventiende eeuwse karakter van het pand te benadrukken. In 1975 opende het museum officieel in het benedenhuis van Korsjespoortsteeg 20.
Het museum zelf is opgedeeld in een jaarlijks wisselende thematentoonstelling en een vaste opstelling. In de vaste opstelling staan een aantal persoonlijke eigendommen van Multatuli, zoals zijn bureau, zijn persoonlijke bibliotheek, zijn globe, zijn pendule, zijn reiskoffertje en zijn rode chaisse longue, waarop hij stierf. Er hangen een paar portretschilderijen en gravures. Ook is er de urn te zien waarin Multatuli's as jarenlang bewaard werd (Douwes Dekker was de eerste Nederlander die zich liet cremeren). Multatuli overleed in zijn huis in Nieder Ingelheim (Duitsland), op de chaise longue die nu in het museum staat. Het Multatuli museum schermt dan ook terecht met het adagium: Het is alsof de schrijver elk moment kan binnenlopen om de pen weer op te nemen. In de studieruimte van het Multatuli Huis valt een rijke documentatie van en over Multatuli te raadplegen.
Kijk ook op de website van het Multatulihuis!
adres
Korsjespoortsteeg 20
1015 AR Amsterdam
(5 minuten lopen vanaf Centraal Station)
Openingstijden:
Dinsdag:10.00-17.00 uur
Zaterdag en zondag 12.00-17.00 uur
In juli en augustus ook op donderdag- en vrijdagmiddag 14.00-17.00 uur
Groepen ook op andere dagen, op afspraak
Het museum is helaas niet toegankelijk voor invaliden