Er moet zorg gedragen worden dat de donjon echt een betekenisvolle toevoeging is aan het Valkhofpark
Dubbel gevoel bij Heemschut over nieuws herbouw Donjon Nijmegen
Je moet het de voorstanders van de herbouw van de Donjon op het Rijksmonumentale Valkhof in Nijmegen nageven. Alle stoplichten staan op groen voor de herbouw. Wie had dat kunnen bedenken? Heemschut in ieder geval niet. De Gemeenteraad van Nijmegen heeft in 2016 het bestemmingsplan goedgekeurd. De bouwtekeningen zijn ingestuurd. De financiering is rond; de contracten met de huurders zijn getekend (garantie voor 15 jaar). Zelfs de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, lang fervent tegenstander, lijkt onder voorwaarden akkoord te gaan met de herbouw. De race is gelopen. Begin 2018 moet met de bouw begonnen worden. Heemschut wacht af wat er komen gaat.
Over smaak valt niet te twisten!
Als Heemschut Gelderland zijn we niet tegen reconstructies in de zin van het herbouwen van een verdwenen gebouw of historisend bouwen. De echtheid krijgt je niet terug, maar een verantwoorde reconstructie kan een positieve bijdrage leveren aan de kwaliteit en ruimtelijke beleving van een gebouw en zijn omgeving. Daarvoor moet wel genoeg informatie en documentatie beschikbaar zijn om tot een zorgvuldig nieuw ontwerp te komen. Anders krijg je een vrij geïnterpreteerde reconstructie, die eigenlijk alleen maar schade doet aan dat wat er al is. Heemschut heeft nog steeds het vermoeden dat er te weinig bronnen zijn om een natuurgetrouwe reconstructie van de Valkhoftoren te rechtvaardigen. Aan de andere kant is een stad als Nijmegen voortdurend in beweging en is er een behoefte bij de bevolking om nieuwe landmarks of herkenningspunten in het stadsgezicht. Je kan dan iets nieuws maken, maar ook teruggrijpen op het verleden. De reconstructie past ook helemaal in deze tijd dat monumenten net zoals musea fungeren als sociale ontmoetings- en belevingsplaatsen. Het Valkhofpark wordt drager voor nieuwe ontwikkelingen en behoud voor de toekomst is verzekerd. De vraag is wel gerechtvaardigd of het Valkhofpark niet teveel vermarkt wordt en gaat lijden onder het aantal bezoekers. Vergeet niet dat het Valkhofpark in zijn huidige vorm ook al heel uniek en monumentaal is. Een kwaliteitsimpuls kan ook zonder een nieuwe donjon.
Tot slot, Heemschut zal de bouw van de Donjon volgen. Mocht inderdaad het rijksmonumentale Valkhofpark door het grote aantal bezoekers aangetast worden, dan zullen wij niet schromen om maatregelen te eisen. Het Valkhofpark mag niet slechts decor zijn, maar er moet sprake zijn van toevoeging van een betekenisvolle laag aan de geschiedenis van de plek. Dan is de reconstructie pas echt geslaagd.
Foto: Stichting Donjon Nijmegen.